Việc thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành một vấn đề xã hội được quan tâm rộng rãi. Nhiều người ủng hộ việc thu phí như một giải pháp để bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích lịch sử, trong khi những người khác lại phản đối, cho rằng di tích lịch sử là tài sản tinh thần chung của dân tộc, không thể đem ra mua bán.
Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, là một ví dụ điển hình về việc thu phí tham quan di tích lịch sử. Với vị trí cách Hà Tĩnh chỉ 5 cây số, nơi đây thường xuyên đón hàng chục nghìn lượt khách đến dâng hương tưởng niệm và tri ân các anh hùng liệt sĩ. Tuy nhiên, việc vận hành khu di tích do Ban Quản lý thuộc Tỉnh đoàn Hà Tĩnh phụ trách gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực tài chính. Tấm vé tham quan không chỉ là một khoản thu nhỏ, mà còn là một phần quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích.
Ở nhiều quốc gia, việc thu phí tham quan di tích lịch sử là nguồn thu chính để duy trì hoạt động của các di sản. Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc thu phí thường vấp phải phản ứng từ dư luận. Do đó, để việc thu phí hợp lý và được xã hội chấp nhận, cần đảm bảo một số nguyên tắc. Thứ nhất, cần minh bạch mục đích thu, công khai nguồn thu và việc chi tiêu cho các hoạt động. Điều này sẽ giúp người dân hiểu rõ về việc sử dụng nguồn thu và tạo niềm tin vào quá trình quản lý.
Thứ hai, cần có chính sách miễn, giảm phí linh hoạt và nhân văn đối với các đối tượng như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh – sinh viên, cư dân địa phương. Việc này không chỉ thể hiện sự nhân văn mà còn giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho những người có hoàn cảnh khó khăn.
Cuối cùng, cần có cái nhìn linh hoạt, thấu đáo để tấm vé không trở thành rào cản mà trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và trách nhiệm gìn giữ di sản của thế hệ hôm nay dành cho mai sau. Chúng ta cần nhận thức rằng, bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử là trách nhiệm chung của cả xã hội, và việc thu phí tham quan chỉ là một phần trong nỗ lực đó.
Nhìn chung, việc thu phí tham quan di tích lịch sử cần được thực hiện một cách minh bạch, công bằng và nhân văn. Chỉ khi có sự đồng thuận và ủng hộ của xã hội, chúng ta mới có thể bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích lịch sử, đồng thời giáo dục và nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của di sản văn hóa.
