Khánh Hòa – Cơ Hội Mới Cho Sự Phát Triển Vượt Bậc

Trong một hội thảo gần đây, Bí thư Tỉnh ủy Nghiêm Xuân Thành đã nhấn mạnh rằng Khánh Hòa đang đứng trước một vận hội lớn chưa từng có. Phát biểu này không chỉ là một lời cam kết mà còn thể hiện sự tin tưởng về tiềm năng và tương lai của vùng đất cửa ngõ Biển Đông này.

Với việc chính thức sáp nhập với Ninh Thuận theo Nghị quyết số 202/2025/QH15 được Quốc hội thông qua, Khánh Hòa đang bước vào một bước ngoặt lịch sử. Sự kiện này không chỉ mở rộng địa giới hành chính mà còn tạo ra cơ hội để định hình một mô hình đô thị đa trung tâm, nơi các cực tăng trưởng được hình thành trên nền tảng kết nối chiến lược.

Khánh Hòa và Ninh Thuận, hai địa phương với những khác biệt về địa lý, kinh tế và xã hội, sẽ cùng hội tụ trong một cấu trúc hành chính – kinh tế mới, rộng hơn 10.000 km², dân số vượt mốc 2 triệu người. Sự hợp nhất này là cơ hội để mở rộng không gian chiến lược, tổ chức lại toàn bộ hạ tầng, quy hoạch, liên kết vùng và cấu trúc thể chế vận hành.

Với tầm nhìn đưa Khánh Hòa trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trước năm 2030, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 09-NQ/TW. Sự sáp nhập với Ninh Thuận không chỉ giúp Khánh Hòa đạt tiêu chí về quy mô mà còn mở ra cơ hội để phát triển một cách toàn diện.

Khánh Hòa vốn đã nổi tiếng với các vịnh biển như Nha Trang, Cam Ranh, Vân Phong, cùng cảng biển nước sâu, sân bay quốc tế và các khu công nghiệp đang hình thành. Trong khi đó, Ninh Thuận là thủ phủ năng lượng sạch với hàng chục dự án điện gió, điện mặt trời. Sự kết hợp giữa hai địa phương này sẽ tạo ra một hành lang phát triển liên hoàn, một bên là cửa ngõ logistics và du lịch, bên kia là trung tâm sản xuất năng lượng chiến lược cho quốc gia.

Để hiện thực hóa tầm nhìn này, Khánh Hòa cần đẩy nhanh quá trình chuẩn bị Đề án thành phố trực thuộc Trung ương, song song với việc xây dựng cơ chế thu hút đầu tư chiến lược, chuẩn bị nguồn nhân lực cho công nghệ cao và quản trị hiện đại. Cộng đồng doanh nghiệp, nhà khoa học, giới trí thức và người dân cần được đặt vào trung tâm của mọi chính sách.

Quốc hội và Chính phủ cần tạo hành lang pháp lý đủ mở để Khánh Hòa thử nghiệm cái mới – thể chế, tài chính, quy hoạch và con người. Nếu mọi việc đúng nhịp, đến năm 2030, chúng ta hoàn toàn có thể chứng kiến một Khánh Hòa – Ninh Thuận hợp nhất, không chỉ là đô thị thông minh ven biển, mà là một biểu tượng mới – nhà máy điện, cảng biển nước sâu, sân bay và cao tốc, và nhất là con người cùng kiến tạo nên một cực tăng trưởng mới cho Việt Nam.

Khánh Hòa đang tích cực triển khai các giải pháp để sớm đạt mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030. Tại hội thảo ‘Khánh Hòa – hiện thực hóa tầm nhìn thành phố trực thuộc Trung ương đột phá trong kỷ nguyên mới’ do UBND tỉnh Khánh Hòa và báo Tiền Phong tổ chức vào ngày 25-7, các chuyên gia đã thảo luận về những giải pháp quan trọng để đạt được mục tiêu này.

Ứng dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI) là một trong những giải pháp được đề xuất. Ông Nguyễn Hữu Thành, phó vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương, Bộ Nội vụ, cho rằng việc chuyển đổi quy hoạch truyền thống sang quy hoạch số là phù hợp với mô hình hai cấp sau sáp nhập. Việc xây dựng bản đồ quy hoạch số hóa, sử dụng AI và dữ liệu lớn (Big Data) sẽ giúp phân tích nhu cầu phát triển và đưa ra các phương án quy hoạch linh hoạt, thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững.

Ông Thành cũng đề xuất Khánh Hòa nên rà soát và điều chỉnh quy hoạch vùng Ninh Thuận cũ để đồng bộ hóa với định hướng phát triển chung của tỉnh mới theo hướng thành phố trực thuộc Trung ương. Ứng dụng công nghệ số và AI vào quản lý quy hoạch, tích hợp với nền tảng cơ sở dữ liệu quốc gia và hệ thống GIS đô thị, áp dụng AI để mô phỏng và dự báo quy hoạch trong các tình huống biến động dân số và đầu tư.

Bên cạnh đó, ông Thành cũng cho rằng tỉnh cần tập trung phát triển hạ tầng du lịch thông minh, các khu du lịch xanh và ứng dụng công nghệ vào việc quản lý điểm đến, phát triển du lịch trải nghiệm qua công nghệ thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR).

Bà Trần Thu Hằng, vụ trưởng Vụ Quy hoạch – Kiến trúc, Bộ Xây dựng, cũng đề xuất một số giải pháp để Khánh Hòa mới hướng tới tăng trưởng hai con số. Bà Hằng cho rằng cần nâng cao chất lượng công tác quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch linh hoạt và phù hợp với thực tiễn phát triển nhanh chóng của địa phương. Đẩy nhanh tiến độ đầu tư hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội theo hướng đồng bộ và hiện đại, ưu tiên các công trình liên vùng và công trình động lực.

Tăng cường phân cấp và ủy quyền trong quản lý xây dựng, quy hoạch và phát triển đô thị, gắn với nâng cao năng lực cán bộ và hiện đại hóa công cụ quản lý.

Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa Nghiêm Xuân Thành cho rằng tỉnh Khánh Hòa sau hợp nhất đã hội tụ đầy đủ các yếu tố ‘thiên thời, địa lợi, nhân hòa’. Tỉnh sẽ tiếp tục huy động các nguồn lực, ứng dụng công nghệ số và AI để hiện thực hóa tầm nhìn trở thành thành phố trực thuộc Trung ương đột phá trong kỷ nguyên mới.