Trong vùng cao hiểm trở của Việt Nam, tỉnh Sơn La đang đối mặt với thách thức lớn trong việc đảm bảo trẻ em được tiêm chủng đầy đủ. Không chỉ khoảng cách địa lý là rào cản, mà còn có những e ngại và hiểu lầm tồn tại từ lâu trong cộng đồng. Trước tình hình đó, dự án ‘Hỗ trợ kỹ thuật tăng cường công tác tiêm chủng tại các khu vực khó khăn tỉnh Sơn La’ đã được triển khai từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2025. Dự án này là sự hợp tác giữa CDC Sơn La, PATH và Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, với mục tiêu tăng cường công tác tiêm chủng tại các khu vực khó khăn.

Dự án đã trao quyền và kết nối các lực lượng xã hội, tạo ra những thay đổi đáng kể từ chính những người gần gũi nhất với cộng đồng. Tại xã Ngọc Chiến, tỉnh Sơn La, nơi đa số dân cư là người dân tộc Mông, nhiều phụ nữ chưa đưa con đi tiêm đầy đủ do thiếu thông tin. Chị Lèo Thị Đẹm, Chi hội trưởng Phụ nữ xã, đã nhận ra rằng một buổi nói chuyện riêng về y tế khó có thể thu hút các chị em đang bận rộn với công việc nương rẫy và chăm sóc con nhỏ.

Do đó, chị Lèo Thị Đẹm đã mạnh dạn thay đổi phương pháp, lồng ghép khoảng 30 phút nói chuyện về tiêm chủng vào các buổi sinh hoạt định kỳ của chi hội. Chị không chỉ nói về lợi ích của vắc xin mà còn chia sẻ về tình hình dịch bệnh thực tế, như trường hợp uốn ván sơ sinh vẫn còn xuất hiện tại địa phương. Để tăng sức hút, chị phối hợp với cán bộ y tế tổ chức đo huyết áp và phát thuốc tẩy giun. Kết quả, chỉ trong tháng đầu tiên tham gia truyền thông, chị đã tổ chức 7 buổi truyền thông, góp phần tăng tỷ lệ khám thai, tiêm uốn ván và nâng tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ tại xã.

Đến tháng 6/2025, tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ tại xã Ngọc Chiến đạt 48,6% – gấp 4 lần so với 10,9% cùng kỳ năm 2024. Không chỉ tại xã Ngọc Chiến, nhiều Chi hội Phụ nữ ở các xã khác cũng đã tham gia tích cực vào việc đưa truyền thông tiêm chủng vào hoạt động thường xuyên, cho thấy đây thực sự là một nhiệm vụ phù hợp với vai trò và thế mạnh sẵn có của họ.

Còn tại xã Phiêng Cằm, một xã khu vực III của huyện Mai Sơn, trước thời điểm sáp nhập với xã Chiềng Nơi thành xã Phiêng Cằm hiện nay, đây là nơi cư trú của khoảng 1.506 hộ, trên 8.000 nhân khẩu thuộc 5 thành phần dân tộc. Nằm cách Trung tâm Y tế khu vực gần 86km, bản Phiêng Phụ là nơi sinh sống của 11 hộ đồng bào người Thái và hơn 100 hộ người Mông. Người dân nơi đây phần lớn không thạo tiếng phổ thông, khiến việc tiếp cận thông tin y tế gặp nhiều khó khăn. Tỷ lệ trẻ em được tiêm đầy đủ luôn ở mức thấp dưới 50%.

Ông Vàng A Nếnh, Trưởng bản Phiêng Phụ, đã rất trăn trở về vấn đề này trong nhiều năm. Trước đây, ông nghĩ tiêm chủng là trách nhiệm của cán bộ y tế. Nhưng sau khi được tập huấn về kỹ năng truyền thông và phối hợp liên ngành trong tiêm chủng, ông nhận ra vai trò quan trọng của mình trong cộng đồng. Ông đã phối hợp với nhân viên y tế và đoàn thể tổ chức họp bản để truyền thông, và sau đó sử dụng loa bản để phát thông điệp đơn giản bằng tiếng Mông.

Ông cũng tự mình đến từng nhà để lắng nghe và giải thích về lợi ích và độ an toàn của vắc xin. Nhờ sự kiên trì, cả 8 hộ ban đầu do dự đã đồng ý tiêm đầy đủ cho con. Hiện vẫn còn 15-16 hộ trong bản cần nhắc nhiều lần mới đưa con đi tiêm, nhưng ông Nếnh dự định tiếp tục phối hợp với Hội Phụ nữ và Đoàn Thanh niên để lồng ghép tiêm chủng vào sinh hoạt cộng đồng.

Thành công của dự án ‘Hỗ trợ kỹ thuật tăng cường công tác tiêm chủng tại các khu vực khó khăn tỉnh Sơn La’ không phải là những câu chuyện đơn lẻ, mà là kết quả của một mô hình phối hợp chặt chẽ. Trong đó, Trạm Y tế xã giữ vai trò điều phối, hỗ trợ kỹ thuật, ‘cầm tay chỉ việc’ để các lực lượng xã hội tự tin truyền thông đúng và hiệu quả. Trưởng bản, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên là những ‘cánh tay nối dài’ không thể thiếu.

Họ có uy tín và sự thấu hiểu địa phương, giúp thông điệp y tế trở nên gần gũi và thuyết phục hơn. Cách làm hiệu quả nhất là ‘đến đúng nơi, đúng lúc, gặp đúng người, nói đúng điều người dân cần’. Việc lồng ghép vào các hoạt động sẵn có, sử dụng tiếng dân tộc và liên hệ với tình hình dịch bệnh thực tế đã chứng tỏ sức mạnh vượt trội.

Những kinh nghiệm quý báu từ Sơn La chính là tài liệu tham khảo sống động cho các địa phương, đặc biệt là các đơn vị y tế và đoàn thể sau sáp nhập, để cùng nhau chung tay tạo nên sự thay đổi bền vững trong công tác tiêm chủng.

Ngay sau khi trận lũ ống, lũ quét tàn phá xã Chiềng Sơ vào đêm 26, rạng sáng 27/7, tỉnh Sơn La đã nhanh chóng huy động gần 500 cán bộ, chiến sĩ bộ đội và công an về địa bàn để hỗ trợ người dân trong việc thu dọn bùn đất, đá và cây cối bị lũ cuốn trôi.

Trận lũ ống, lũ quét đổ xuống xã Chiềng Sơ đã gây ra những thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Theo báo cáo của UBND xã Chiềng Sơ, ngoài 1 người chết và 3 người mất tích, mưa lũ còn gây ảnh hưởng đến 97 nhà dân, trong đó 5 nhà bị trôi và sập đổ hoàn toàn, buộc phải di dời khẩn cấp. Sáu nhà khác bị hư hỏng và không thể khắc phục. Bên cạnh đó, 60 nhà bị đất sạt vào gây hư hỏng, 24 nhà có nguy cơ sạt lở và 2 hộ phải di dời khẩn cấp.

Mưa lũ cũng gây thiệt hại cho khoảng 110 ha lúa, gần 20 ha ngô, sắn, cây ăn quả và hoa màu khác. Ước tính khoảng 35 tấn cá ở 10 ha ao bị cuốn trôi. Hệ thống giao thông, thủy lợi và một số điểm trường cũng bị hư hỏng. Ước tổng thiệt hại lên tới khoảng 30 tỷ đồng.

Sự kiện này một lần nữa cho thấy sự cần thiết của việc phòng chống thiên tai và ứng phó với các tình huống khẩn cấp. Việc huy động các lực lượng chức năng về hỗ trợ người dân xã Chiềng Sơ là rất cần thiết và kịp thời, giúp người dân sớm ổn định cuộc sống sau thiên tai.

Trước đó, các cơ quan chức năng đã nhiều lần cảnh báo về nguy cơ sạt lở và lũ quét tại Sơn La do tình hình mưa bão diễn biến phức tạp. Do đó, địa phương cần tăng cường các biện pháp phòng ngừa và ứng phó để giảm thiểu thiệt hại.

Trận mưa lũ nghiêm trọng đã xảy ra trên địa bàn xã Chiềng Sơ, tỉnh Sơn La vào đêm ngày 26/7, gây ra những hậu quả nặng nề. Theo báo cáo, 4 người dân đã bị cuốn trôi mất tích trong trận lũ, và đến nay chỉ có 1 thi thể được tìm thấy. Mưa lớn đã khiến lũ xuất hiện ở nhiều sông suối nhỏ tại các xã dọc sông Mã, thuộc địa phận tỉnh Sơn La.

Tại xã Chiềng Sơ, lũ từ các ngọn núi theo suối đổ về trong đêm đã cuốn trôi 4 ngôi nhà và 4 người dân. Ngoài ra, nhiều diện tích hoa màu và cột điện bị gãy đổ, hư hại. Chính quyền địa phương đã nhanh chóng di tản hàng chục hộ dân đến nơi an toàn ngay trong đêm. Việc di tản kịp thời đã giúp giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản.

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia dự báo hôm nay Sơn La mưa nhỏ, nhưng lượng mưa tích lũy mấy hôm qua làm gia tăng nguy cơ sạt lở ở hàng loạt xã. Người dân cần cảnh giác cao và sẵn sàng ứng phó với các tình huống khẩn cấp. Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia sẽ tiếp tục cập nhật thông tin thời tiết để giúp người dân chủ động phòng tránh.

Cùng ngày, một trận lũ quét khác đã xảy ra trên địa bàn xã Mường Luân, tỉnh Điện Biên vào rạng sáng ngày 27/7. Trận lũ quét đã khiến 2 người bị thương và cuốn trôi 1 nhà dân và 1 nhà văn hóa bản. Ngoài ra, lũ quét còn khiến tuyến đường giao thông liên bản cũng bị sạt lở tại nhiều điểm.

Sau khi xảy ra sự việc, chính quyền xã Mường Luân đã huy động toàn bộ lực lượng xung kích và các đơn vị liên quan để hỗ trợ người dân di chuyển tài sản và khắc phục hậu quả. Sự hỗ trợ kịp thời từ chính quyền địa phương đã giúp người dân ổn định cuộc sống sau thảm họa.

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cũng đưa ra dự báo thời tiết cho ngày 27/7. Khu vực Bắc Bộ có mưa rào và dông vài nơi. Khu vực Thanh Hóa đến Đà Nẵng có mưa rào và dông, cục bộ có nơi mưa to đến rất to. Duyên hải Nam Trung Bộ, cao Nguyên Trung Bộ và Nam Bộ có mưa rào, dông vài nơi. Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh. Người dân cần lưu ý đến các nguy cơ tiềm ẩn từ thời tiết xấu.

Dự báo thời tiết ngày 27/7 cho phía Tây Bắc Bộ: Nhiều mây, đêm có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to. Nhiệt độ thấp nhất 23-26 độ C, có nơi dưới 22 độ C. Nhiệt độ cao nhất 31-34 độ C, có nơi trên 34 độ C; riêng khu Tây Bắc 28-31 độ C. Người dân cần theo dõi thông tin thời tiết thường xuyên để chủ động trong các hoạt động hàng ngày.

Trong những ngày qua, tỉnh Sơn La đã hứng chịu những đợt mưa lớn kéo dài, gây ra thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Theo thống kê ban đầu, tính từ ngày 26 đến sáng 27-7, lượng mưa đo được tại nhiều khu vực trên địa bàn tỉnh phổ biến từ 15-146 mm, với nhiều nơi mưa rất to. Điều này đã dẫn đến tình trạng lũ lụt, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và sản xuất của người dân.

Thiệt hại về người và tài sản do mưa lũ gây ra rất nghiêm trọng. Cụ thể, đã có 2 người chết và 2 người mất tích. Bên cạnh đó, mưa lũ đã làm 4 nhà bị sập đổ, cuốn trôi; 21 nhà phải di dời khẩn cấp; 10 nhà bị thiệt hại do sạt lở. Ngoài ra, 69 ha lúa mới cấy bị ngập và vùi lấp; 3 ha cây ăn quả bị sạt lở; 43 gia súc, 566 gia cầm bị vùi lấp, cuốn trôi.

Tình hình giao thông, điện lực và thông tin liên lạc tại nhiều nơi cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nhiều tuyến đường bị ngập lụt, các cơ sở điện lực và viễn thông bị hư hỏng, gây khó khăn cho việc di chuyển và trao đổi thông tin của người dân.

Ngay sau khi xảy ra thiệt hại, UBND tỉnh Sơn La đã nhanh chóng thành lập đoàn công tác, do lãnh đạo tỉnh trực tiếp dẫn đầu, xuống hiện trường chỉ đạo cứu hộ, cứu nạn. Đồng thời, đoàn công tác cũng đã đến thăm hỏi và hỗ trợ các gia đình bị thiệt hại. Mục tiêu hàng đầu là cấp cứu người dân bị nạn, ổn định tình hình và nhanh chóng khôi phục lại cuộc sống bình thường cho người dân.

Với dự báo trong 6 giờ tới, khu vực các xã trên địa bàn tỉnh tiếp tục có mưa với lượng mưa tích lũy từ 10-50 mm, có nơi trên 70 mm, nguy cơ tiếp tục xảy ra lũ lụt, sạt lở là rất cao. Vì vậy, các cấp chính quyền và nhân dân tỉnh Sơn La cần tiếp tục tăng cường các biện pháp phòng ngừa, ứng phó với thiên tai, đảm bảo an toàn cho tính mạng và tài sản của người dân.

Từng bước tiến quan trọng trong quá trình chuyển đổi số ngành giáo dục, tỉnh Sơn La đã triển khai hình thức tuyển sinh trực tuyến cho các lớp đầu cấp. Việc áp dụng công nghệ vào công tác tuyển sinh không chỉ là một giải pháp mang tính thời điểm mà còn thể hiện nỗ lực của địa phương trong việc tạo ra những đổi mới căn bản, bền vững trong giáo dục.

Hình thức tuyển sinh trực tuyến được đánh giá là mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Trên hết, phụ huynh có thể dễ dàng đăng ký nhập học cho con em mình mọi lúc, mọi nơi thông qua các địa chỉ trực tuyến đã được cung cấp như https://sonla.tsdc.edu.vn hoặc http://beta.phonggdtpsonla.edu.vn/tsdc. Đây là sự tiện lợi không thể phủ nhận, không chỉ giúp giảm bớt những khó khăn về thời gian, công sức mà còn tránh được những rườm rà trong khâu đăng ký trực tiếp.

Không chỉ phụ huynh và học sinh được hưởng lợi, nhà trường cũng dễ dàng quản lý và chỉ đạo công tác tuyển sinh một cách công khai và minh bạch hơn. Hệ thống tuyển sinh trực tuyến cho phép phụ huynh thực hiện các bước đăng ký một cách đơn giản, nhanh chóng. Qua hệ thống này, nhà trường có thể thông báo kết quả và cập nhật thông tin cần thiết một cách dễ dàng và nhanh chóng.

Đánh giá về hiệu quả của hình thức tuyển sinh trực tuyến tại Sơn La, nhiều phụ huynh bày tỏ sự hài lòng với sự tiện lợi và nhanh chóng mà hình thức này mang lại. Hệ thống trực tuyến được sử dụng hiệu quả giúp thực hiện một loạt các thủ tục cần thiết chỉ trong vài bước đơn giản.

Một trường hợp điển hình là chị Nhữ Thị Dung, trú tại phường Tô Hiệu, thành phố Sơn La. Chị Dung đã đăng ký học cho con tại Trường Tiểu học Chiềng Lề thông qua hệ thống tuyển sinh trực tuyến. “Mất khoảng 5 phút để hoàn thành tất cả thủ tục và rất đơn giản, nhanh chóng”, chị Dung chia sẻ. Đây không chỉ là một trải nghiệm của một phụ huynh mà còn là câu chuyện chung của rất nhiều gia đình tại Sơn La khi tham gia vào quá trình tuyển sinh trực tuyến.

Việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong ngành giáo dục Sơn La thông qua hình thức tuyển sinh trực tuyến không chỉ là sự thay đổi theo xu hướng mà còn thể hiện một chiến lược lâu dài. Mục tiêu không chỉ dừng lại ở việc tạo ra sự thuận tiện cho phụ huynh và học sinh mà còn nhằm chuẩn hóa dữ liệu học sinh từ khâu đầu vào cho đến suốt quá trình học tập tại các cấp học.

Bằng cách áp dụng công nghệ thông tin vào công tác tuyển sinh, Sơn La đang góp phần vào công cuộc cải cách hành chính, giảm giấy tờ và tăng tính chính xác, đồng thời tăng cường hiệu quả trong việc quản lý dữ liệu ngành giáo dục.

Nhìn chung, tỉnh Sơn La đang thực hiện nhiều bước tiến quan trọng nhằm mục tiêu chuyển đổi số toàn diện trong ngành giáo dục. Sự thành công của hình thức tuyển sinh trực tuyến mở ra những kỳ vọng cho một tương lai mà công nghệ thông tin đóng vai trò nòng cốt trong việc đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục tại địa phương.