Chuyển dịch từ quản lý sang quản trị nhà trường là một nhiệm vụ quan trọng trong quá trình triển khai đổi mới giáo dục. Để thực hiện điều này, đòi hỏi cán bộ quản lý phải có năng lực chuyên môn, tư duy đổi mới, tinh thần lãnh đạo, khả năng phát triển đội ngũ, cũng như khả năng huy động và phối hợp các nguồn lực.

Theo đánh giá của Bộ Giáo dục và Đào tạo, trong năm học 2024-2025, công tác quản trị tại các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, thường xuyên, và giáo dục nghề nghiệp đã có nhiều chuyển biến tích cực. Các nhà trường đã chủ động xây dựng các hoạt động giáo dục phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên; chủ động xây dựng phương án tuyển sinh, xây dựng các tổ hợp để học sinh lựa chọn, bố trí giáo viên và hợp đồng khi thiếu giáo viên, cũng như huy động các nguồn lực xã hội hóa giáo dục.

Tuy nhiên, vẫn còn một số tồn tại, như nhận thức của một số cán bộ quản lý cơ sở giáo dục chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới quản trị nhà trường, thiếu chủ động chuyển hướng từ quản lý sang quản trị nhà trường. Năng lực quản trị, quản lý của đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục còn bất cập, đặc biệt là việc vận dụng các nguyên tắc quản trị hiện đại, quản lý tài chính, quản trị nhân sự theo hướng mở.

Ông Nguyễn Mai Trọng, Hiệu trưởng Trường Tiểu học & THCS A Xing, cho rằng khó khăn trong việc chuyển từ quản lý sang quản trị trường học là do một số cán bộ quản lý cơ sở giáo dục vẫn theo cách quản lý hành chính. Ông cũng nhấn mạnh rằng cần thực hiện nghiêm túc, đầy đủ ‘3 công khai’ trong trường học, tích cực huy động nguồn lực xã hội hóa để đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị giảng dạy, học bổng.

Ông Nguyễn Minh Tuấn, Hiệu trưởng Trường THCS Trung Hiếu, nhận định rằng còn không ít cán bộ quản lý làm việc theo lối mòn hành chính, thiếu tư duy phản biện, đổi mới. Để nâng cao nhận thức và năng lực quản trị hiện đại, ông đề xuất đội ngũ cán bộ quản lý cơ sở giáo dục cần được đào tạo lại và bồi dưỡng thường xuyên về quản trị nhà trường.

TS Tôn Quang Cường, Chủ nhiệm khoa Công nghệ giáo dục, Trường Đại học Giáo dục, đề xuất một số chính sách trọng tâm trong công tác quản trị nhà trường tích hợp sâu công nghệ. Ông cho rằng cần thiết lập Hệ thống thông tin quản lý giáo dục thống nhất, dựa trên dữ liệu lớn, và triển khai Hệ thống quản lý nguồn nhân lực theo hướng mở, tích hợp với hỗ trợ AI.

Tóm lại, chuyển dịch từ quản lý sang quản trị nhà trường là yêu cầu tất yếu trong đổi mới giáo dục hiện nay. Để thực hiện điều này, cần có sự thay đổi về nhận thức, năng lực quản trị, và ứng dụng công nghệ trong quản lý.

Ngành giáo dục hiện đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc đảm bảo môi trường học đường an toàn cho học sinh và sinh viên. Những vấn đề tồn tại và ngày càng trở nên nghiêm trọng bao gồm tình trạng bắt nạt trên môi trường mạng, tai nạn thương tích, đuối nước, ngộ độc thực phẩm và việc sử dụng thuốc lá điện tử. Đây là những vấn đề không chỉ dừng lại ở mức độ cảnh báo mà cần có những giải pháp cụ thể, đồng bộ và hiệu quả để giải quyết.

Theo số liệu thống kê mới nhất của Bộ Giáo dục và Đào tạo, tình trạng bắt nạt trên môi trường mạng đang có xu hướng gia tăng. Trong 5 tháng đầu năm 2025, đã có 28 trường hợp bắt nạt trên mạng được ghi nhận. Đây là con số đáng báo động, cho thấy sự cần thiết phải tăng cường các biện pháp bảo vệ học sinh trên không gian mạng.

Ngoài ra, số vụ tai nạn giao thông liên quan đến học sinh vẫn còn ở mức cao. Cụ thể, trong năm 2024, đã có 4.111 vụ tai nạn giao thông liên quan đến học sinh được ghi nhận. Điều này cho thấy công tác giáo dục an toàn giao thông và hỗ trợ học sinh trong việc sử dụng phương tiện giao thông vẫn cần được tiếp tục đẩy mạnh.

Đuối nước và tai nạn thương tích vẫn tiếp tục là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho trẻ em. Sự việc này đặt ra yêu cầu cấp thiết cho ngành giáo dục trong việc tăng cường các hoạt động giáo dục về an toàn cho trẻ em, cũng như hỗ trợ kỹ năng ứng phó với các tình huống khẩn cấp.

Trước những thách thức trên, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đề xuất 8 giải pháp chủ yếu nhằm đảm bảo an toàn cho học sinh, sinh viên. Một trong những giải pháp quan trọng là thiết lập một hệ thống pháp lý đủ mạnh để có thể ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Đồng thời, nâng cao hiệu quả của công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức và lối sống, văn hóa ứng xử cho học sinh, sinh viên là một việc làm cần thiết.

Ngành giáo dục cũng sẽ đẩy mạnh công tác quản lý và hỗ trợ người học theo hướng hiện đại, toàn diện và hiệu quả. Việc tăng cường công tác quản lý và hỗ trợ người học sẽ giúp ngăn chặn và phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến an toàn của học sinh. Bên cạnh đó, xây dựng dịch vụ hỗ trợ toàn diện cho học sinh, sinh viên là một phần không thể thiếu trong chiến lược đảm bảo an toàn học đường.

Các biện pháp can thiệp và hỗ trợ kịp thời không chỉ giúp giảm thiểu các rủi ro mà còn tạo ra môi trường học đường an toàn, tích cực và hỗ trợ sự phát triển của học sinh, sinh viên. ngành giáo dục đang tích cực triển khai và phối hợp với các cơ quan, tổ chức để đảm bảo thực hiện hiệu quả các giải pháp đã đề ra, nhằm mang lại môi trường học đường an toàn cho tất cả học sinh và sinh viên.

Từ ngày 1.7.2025, UBND cấp xã sẽ chính thức đảm nhiệm vai trò cơ quan quản lý hoạt động dạy thêm, học thêm trên địa bàn. Sự chuyển giao này, theo Thông tư mới của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đánh dấu một bước thay đổi quan trọng trong phân quyền và phân cấp quản lý giáo dục, khi quyền quản lý từ cấp huyện được chuyển xuống cấp xã.

Thông tư 10/2025 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, có hiệu lực từ ngày 1.7.2025, chính thức giao trách nhiệm cho UBND cấp xã trong việc quản lý hoạt động dạy thêm, học thêm. UBND cấp xã sẽ chịu trách nhiệm hướng dẫn và kiểm tra việc thực hiện các quy định về dạy thêm, học thêm; đồng thời có thẩm quyền xử lý hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý các trường hợp vi phạm. Ngoài ra, cấp xã cũng cần giám sát việc tuân thủ quy định của pháp luật về thời giờ làm việc và giờ làm thêm của các cá nhân và tổ chức hoạt động dạy thêm, học thêm.

Một nhiệm vụ quan trọng khác của UBND cấp xã là kiểm tra các điều kiện về an ninh, trật tự, an toàn, vệ sinh môi trường và phòng cháy chữa cháy tại các cơ sở tổ chức dạy thêm, học thêm ngoài nhà trường. Điều này đòi hỏi sự phối hợp và xử lý kịp thời để đảm bảo môi trường học tập an toàn và hiệu quả cho học sinh.

Sự thay đổi này được đánh giá là phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp (tỉnh và xã), theo chủ trương bỏ cấp huyện từ cùng thời điểm. Việc quản lý tại cấp xã gần gũi hơn với người dân, giúp họ thực hiện các thủ tục hành chính một cách tiện lợi và nhanh chóng hơn.

Người dân tại các xã đã có thể cảm nhận được sự tiện lợi khi thực hiện thủ tục hành chính tại cấp xã, thay vì phải đi đến cấp huyện. Bà Phương Thị Ngân, một người dân xã Minh Châu, chia sẻ rằng trước đây bà phải vượt sông, đi phà sang UBND huyện Ba Vì để làm thủ tục, nhưng nay đã có thể thực hiện nhanh chóng tại UBND xã.

Tuy nhiên, việc giao quyền quản lý cho cấp xã cũng đặt ra yêu cầu cao đối với cán bộ công chức xã. Họ cần chủ động và có hiệu quả trong xử lý công việc để không làm chậm trễ tiến độ. Sự chuyển đổi này không chỉ mang lại lợi ích về mặt quản lý mà còn đòi hỏi sự sẵn sàng và chuyên nghiệp của đội ngũ cán bộ tại cấp xã.

Trong bối cảnh hiện nay, việc công khai các nhóm nhiệm vụ hoặc vị trí làm việc có liên quan đến khối tư thục đang trở thành một yêu cầu cấp thiết. Sự mở rộng đối tượng ký hợp đồng để thực hiện nhiệm vụ lãnh đạo, quản lý công theo Luật Cán bộ, công chức mới đã tạo ra cơ hội cho các cơ quan quản lý tận dụng nguồn lực xã hội, bao gồm cả các chuyên gia và doanh nhân ngoài khu vực nhà nước.

Đặc biệt, trong lĩnh vực giáo dục, vai trò của các chuyên gia và lãnh đạo cơ sở giáo dục tư thục trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Họ là những người trực tiếp nắm bắt thực tiễn vận hành, hiểu rõ những khó khăn, tiềm năng và thách thức mà khu vực giáo dục tư thục đang đối mặt. Điều này cho phép họ đóng góp trực tiếp vào việc hoạch định các kế hoạch và chính sách phù hợp với thực tế, khả thi và tạo động lực cho sự phát triển của ngành giáo dục.

Giáo dục tư thục đang ngày càng khẳng định vị trí của mình trong hệ thống giáo dục chung, mang lại đa dạng lựa chọn cho người học và góp phần giảm tải cho hệ thống giáo dục công. Vì vậy, việc thu hút và tận dụng nguồn lực từ các chuyên gia và lãnh đạo trong lĩnh vực này không chỉ giúp nâng cao chất lượng giáo dục mà còn tạo ra sự phát triển bền vững cho khu vực tư thục.

Chính vì lẽ đó, công khai các nhóm nhiệm vụ hoặc vị trí làm việc có liên quan đến khối tư thục không chỉ giúp tăng cường sự minh bạch trong quá trình tuyển dụng và sử dụng nhân lực, mà còn mở ra cơ hội cho các chuyên gia, doanh nhân tham gia vào quá trình phát triển giáo dục tư thục. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc xây dựng một hệ thống giáo dục đa dạng, linh hoạt và hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của xã hội hiện đại.

Việc tích hợp các chuyên gia và lãnh đạo cơ sở tư thục vào quá trình hoạch định chính sách giáo dục không chỉ mang lại lợi ích cho khu vực tư thục mà còn cho cả hệ thống giáo dục nói chung. Sự kết hợp này tạo ra cơ hội để chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức và phát triển các giải pháp sáng tạo, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và tạo động lực cho sự phát triển của đất nước.

Bằng cách tận dụng nguồn lực xã hội và khuyến khích sự tham gia của các chuyên gia, doanh nhân trong lĩnh vực giáo dục tư thục, chúng ta có thể xây dựng một hệ thống giáo dục mạnh mẽ, đa dạng và bền vững. Điều này đòi hỏi sự nỗ lực và cam kết từ tất cả các bên liên quan, bao gồm cả cơ quan quản lý, các cơ sở giáo dục và các chuyên gia trong lĩnh vực này.