Ngày 29/7/2025, tại Hà Nội, Tạp chí Kinh tế Việt Nam – VnEconomy – Vietnam Economic Times đã tổ chức Diễn đàn ‘Công nghệ năng lượng trong Kỷ nguyên mới’. Sự kiện này tập trung vào việc đánh giá thực trạng, nhận diện cơ hội và thách thức, cũng như đề xuất các giải pháp đột phá cho ngành năng lượng trong bối cảnh hiện nay.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Đào Quang Bính – Phó Chủ tịch Hội đồng biên tập, Tổng Thư ký Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy/Vietnam Economic Times – cho biết nhu cầu năng lượng cho sản xuất, kinh doanh và đời sống người dân đang tăng cao hơn bao giờ hết, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và những thách thức toàn cầu như ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng và cạn kiệt tài nguyên đang đòi hỏi một cuộc chuyển dịch năng lượng mạnh mẽ.

Theo Bộ Công Thương, nhu cầu điện năng của Việt Nam dự kiến tăng 8-10% mỗi năm trong thập kỷ tới. Tuy nhiên, các nguồn năng lượng sơ cấp trong nước như thủy điện, than đá và dầu khí đang dần cạn kiệt, dẫn tới việc phải phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu, nhiên liệu nhập khẩu. Việt Nam cũng là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất do biến đổi khí hậu gây ra.

Ông Đào Quang Bính khẳng định rằng con đường phát triển năng lượng theo phương cách truyền thống đã không còn phù hợp và cần một tư duy mới, cách tiếp cận mới, một cuộc cách mạng thực sự trong lĩnh vực năng lượng, với lời giải nằm ở công nghệ.

TS. Tạ Đình Thi – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội – cũng đồng quan điểm, cho rằng việc ứng dụng các công nghệ hiện đại, tiên tiến và chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới không còn là lựa chọn mà là con đường tất yếu để đảm bảo an ninh năng lượng, phát triển kinh tế bền vững và bảo vệ môi trường.

Tại Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26), Việt Nam đã đưa ra cam kết mạnh mẽ đạt mức phát thải ròng bằng ‘0’ vào năm 2050. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Việt Nam đã có những bước đi quan trọng, bao gồm hoàn thiện thể chế và ban hành các luật liên quan.

TS. Tạ Đình Thi đề xuất 5 nội dung trọng tâm thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo, các công nghệ năng lượng mới, bao gồm phát triển năng lượng tái tạo, công nghệ năng lượng tương lai, lưới điện thông minh, hoàn thiện thể chế và phát triển hệ sinh thái công nghiệp năng lượng.

Diễn đàn ‘Công nghệ năng lượng trong Kỷ nguyên mới’ là một bước quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của ngành năng lượng tái tạo và công nghệ năng lượng mới tại Việt Nam, nhằm đạt được mục tiêu phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.

Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng để phát triển kinh tế tuần hoàn, một mô hình tất yếu nhằm tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường và thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Mô hình kinh tế tuần hoàn được xem là giải pháp quan trọng để ứng phó với khủng hoảng tài nguyên, biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng bền vững.

Theo các chuyên gia, tiềm năng kinh tế tuần hoàn của Việt Nam là rất lớn, đặc biệt là trong các lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng, năng lượng và giao thông. Nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu triển khai các dự án xử lý rác thải và chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực năng lượng tái tạo và rác thải. TS. Nguyễn Đình Trọng, Chủ tịch Tập đoàn Công nghệ T-TECH Việt Nam, cho biết việc ứng dụng kinh tế tuần hoàn trong các nhà máy xử lý rác là bước quan trọng trong việc tái chế và tái sử dụng chất thải. Công ty của ông đã triển khai khoảng 200 dự án lò đốt rác tại 34 địa phương và đã biến phần rác đốt thành nhiên liệu phát điện.

Để phát triển kinh tế tuần hoàn, việc đồng bộ hóa dữ liệu từ các bộ, ngành, doanh nghiệp và người dân là cực kỳ quan trọng. Bà Lê Hằng, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, cho rằng cần xây dựng nền tảng quốc gia để xác thực nguồn gốc sản phẩm, áp dụng công nghệ như blockchain để đảm bảo minh bạch và chống gian lận hiệu quả hơn.

PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường, nhấn mạnh rằng kinh tế tuần hoàn là xu hướng tất yếu để ứng phó với khủng hoảng tài nguyên, biến đổi khí hậu và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Tuy nhiên, để phát triển kinh tế tuần hoàn, Việt Nam vẫn còn những điểm nghẽn cần tháo gỡ nhanh chóng, đặc biệt là các chính sách đi vào cuộc sống còn thiếu linh hoạt.

Cần có một chiến lược rõ ràng hơn, cùng với các cơ chế ưu đãi thuế và tín dụng xanh hiệu quả, tạo điều kiện đầu tư hạ tầng để xử lý chất thải và chuyển giao công nghệ tuần hoàn. Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các Nghị định sau đó đã tạo hành lang pháp lý cho mô hình phát triển kinh tế tuần hoàn. Tuy nhiên, vẫn cần có những thay đổi đột phá trong tư duy và chính sách để hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế tuần hoàn hiệu quả.