Một đoạn clip ghi lại cảnh một người phụ nữ ăn mặc lịch sự, xô đổ chiếc xe máy của một anh shipper, rồi thản nhiên leo lên ô tô đã khiến không ít người cảm thấy ngao ngán khi nghĩ về văn hoá ứng xử và lòng nhân trong xã hội hiện đại. Sự việc này đã đặt ra câu hỏi về tương lai của xã hội nếu con người có thể dễ dàng nhân danh sự bực tức để hành xử thiếu kiểm soát, thậm chí thiếu cả nhân văn.
Trong tình huống cụ thể, việc đậu xe chắn lối đi là hành vi không đẹp, nhưng chiếc xe máy dẫu có hơi lấn đường cũng chưa đến mức gây cản trở nghiêm trọng. Chiếc ô tô vẫn đã đi qua được khoảng trống còn lại. Tuy nhiên, thay vì bỏ qua hay nhắc nhở một cách ôn hòa, người phụ nữ lại bước khỏi ô tô và xô đổ xe máy trong sự tức giận.
Hành vi đó không chỉ là thiếu kiềm chế, mà còn là hành vi phá hoại tài sản của người khác. Sâu hơn, nó phản ánh một điều đáng lo: sự lạnh lùng, vô cảm trước nỗi nhọc nhằn của những người lao động đang vất vả mưu sinh. Chiếc xe bị xô đổ không phải là của một kẻ ngang ngược hay khiêu khích, mà là phương tiện mưu sinh của một shipper, người hàng ngày đội nắng, đội mưa để kiếm tiền một cách lương thiện.
Việc xô đổ xe có thể làm vỡ bể, hư hỏng món hàng chưa kịp giao, khiến anh phải đền tiền, bị chấm điểm vì chậm trễ… Và biết đâu, vì sự thiệt hại đó, ngày mai anh phải nhịn ăn sáng, vợ con anh mất một bữa cơm ngon… Dường như người phụ nữ bước ra từ xe ô tô kia không để tâm đến điều đó. Trong khi một bên đang vật lộn với mưa gió, đường sá và thời gian để giao hàng đúng giờ, bên kia lại sử dụng ‘quyền lực của sự tiện nghi’ để áp đặt cảm xúc cá nhân lên người khác.
Điều khiến nhiều người ngao ngán không chỉ là một chiếc xe bị xô đổ, mà là sự thờ ơ trước sự khó khăn của người khác, một biểu hiện không nên có trong một xã hội tử tế. Lời xin lỗi vẫn còn nợ. Khi công an mời làm việc, chỉ có tài xế ô tô đến thay mặt. Anh nhận mình nóng giận và gửi 500 ngàn để anh shipper sửa xe. Nhưng đáng tiếc, đó không phải là một lời xin lỗi chính thức.
Người phụ nữ, người chủ động xô ngã xe người khác, người có đầy đủ nhận thức và năng lực để chịu trách nhiệm, lại chọn cách im lặng và né tránh. Chị đang để lại một khoảng trống cần được lấp đầy bằng sự tử tế. Chị vẫn còn nợ anh shipper một lời xin lỗi. Văn hóa ứng xử không nằm ở việc đi xe gì, mặc trang phục ra sao, hay mang học vị nào.
Văn hóa là cách mỗi người đối xử với người yếu thế hơn mình. Là cách mỗi người lựa chọn phản ứng trước một sự phiền toái, dù là vô tình, mà người khác gây ra. Và là cách mỗi người biết kìm nén cái tôi để giữ được chừng mực trong ứng xử. Một xã hội văn minh không đòi hỏi ai cũng hoàn hảo, mà cần mỗi người biết dừng lại để suy nghĩ trước khi hành động.
Không ai chưa từng nóng giận. Nhưng nếu giữa cơn tức giận, chúng ta vẫn đủ tỉnh táo để lựa chọn sự tử tế, thì đó chính là văn hóa. Là nền tảng để xây dựng một cộng đồng biết tôn trọng nhau, dù là người giao hàng hay người đi xe sang.
