Hai trường hợp gần đây tại Bệnh viện Đa khoa Ninh Thuận và Bệnh viện Sản – Nhi tỉnh Quảng Ngãi đã chứng kiến sự thành công trong việc phẫu thuật lấy ra các búi tóc có trọng lượng đáng kể trong ổ bụng của hai trẻ nhỏ. Một bé trai 5 tuổi tại Ninh Thuận và một bé gái 12 tuổi tại Quảng Ngãi đã được phẫu thuật thành công để loại bỏ các búi tóc nặng gần 0,5kg và 1kg tương ứng. Các búi tóc này đã gây tắc ruột, viêm loét và các triệu chứng nghiêm trọng khác, đặt hai bệnh nhân vào tình trạng sức khỏe nguy cấp.
Hội chứng này được biết đến với tên gọi Hội chứng Rapunzel, một tình trạng hiếm gặp đặc trưng bởi thói quen ngậm và ăn tóc của chính mình hoặc của người khác. Ở trẻ nhỏ, thói quen tự bứt tóc hoặc nhặt tóc rụng để nếm thử rồi nuốt vào bụng có thể dẫn đến tình trạng này. Tóc vào dạ dày không thể tiêu hóa và tích tụ thành các búi trong ổ bụng, cản trở quá trình tiêu hóa thức ăn và gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe.
Nguyên nhân của chứng ăn tóc ở trẻ có thể xuất phát từ cả thói quen lẫn các ảnh hưởng tâm lý. Việc ăn tóc có thể bắt đầu từ hành vi sờ vào tóc, bứt tóc hoặc gãi đầu dẫn tới tóc rụng. Hành vi này lặp lại nhiều lần tạo thành thói quen, và trẻ có thể vô thức thực hiện hành động này để giảm cảm giác lo âu, căng thẳng. Trẻ mắc hội chứng Rapunzel có thể mắc các chứng rối loạn tâm thần liên quan đến tóc, như chứng nhổ tóc (trichotillomania) và chứng ăn tóc (trichophagia).
Cả hai chứng rối loạn tâm thần này đều dẫn đến sự kích thích thần kinh của hành vi tự làm đứt tóc và ăn tóc ở trẻ. Để ngăn chặn tình trạng này, phụ huynh cần chú ý đến các biểu hiện bất thường của con trẻ, như thường xuyên gãi, bứt tóc; da đầu ngày càng mỏng, có các mảng tóc thưa rõ ràng; đau bụng, buồn nôn, khó tiêu, chán ăn do đường tiêu hóa có dị vật chèn ép.
Khi nhận thấy con trẻ có các biểu hiện của hội chứng Rapunzel, cha mẹ cần đưa con đến các cơ sở y tế để có các can thiệp y tế kịp thời. Trẻ cần được điều trị bằng cả thuốc và các liệu pháp tâm lý sau phẫu thuật. Tuy nhiên, do thói quen ăn, nuốt tóc xuất phát từ hành vi nên nếu không được điều trị tâm lý triệt để, trẻ rất dễ tái diễn hành động này. Điều này đòi hỏi sự quan tâm và hỗ trợ lâu dài từ gia đình và các chuyên gia y tế để giúp trẻ vượt qua tình trạng này.
