Thông tin mới đây từ Hải quan cửa khẩu quốc tế Lao Bảo, tỉnh Quảng Trị, đã đưa ra một bức tranh toàn diện về tình trạng ô tô Lào tạm nhập vào Việt Nam quá hạn mà chưa làm thủ tục tái xuất. Theo nghị định thư giữa Lào và Việt Nam, ô tô của hai nước được phép lưu hành trên lãnh thổ của nhau trong thời gian tối đa 30 ngày. Tuy nhiên, tình trạng ô tô tạm nhập quá hạn đã trở thành một vấn đề tồn tại dai dẳng trong nhiều năm qua.
Cụ thể, từ năm 2012 đến nay, đã có hơn 500 chiếc ô tô Lào tạm nhập vào Việt Nam quá hạn tạm nhập mà chưa làm thủ tục tái xuất. Thống kê của Hải quan cửa khẩu quốc tế Lao Bảo cho thấy có 512 chiếc xe Lào tạm nhập vào Việt Nam qua cửa khẩu này đã quá hạn song chưa làm thủ tục tái xuất. Đơn vị đã lập danh sách báo cáo với cấp trên để phối hợp cùng các cơ quan chức năng xác minh làm rõ và có biện pháp xử lý.
Tình trạng xe tạm nhập vào Việt Nam đã quá hạn mà không làm thủ tục tái xuất diễn ra nhiều năm qua do chính sách thuế khác nhau giữa Việt Nam và Lào. Giá ô tô ở Lào rẻ hơn nhiều so với Việt Nam, nên đa phần xe tạm nhập vào Việt Nam có giá trị cao. Hàng nghìn chiếc xe Lào tạm nhập vào Việt Nam qua các cửa khẩu đường bộ mỗi năm để giao lưu đi lại, giao thương buôn bán rồi tái xuất về Lào. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ những chiếc xe này đang ở đâu và bao nhiêu trong số đó đã được hợp thức hóa để lưu hành trái phép trong nội địa.
Trước đó, một số cơ quan công an các tỉnh, thành phố đã lập nhiều chuyên án và bắt, khởi tố nhiều đối tượng trong đường dây “mua bán xe trái phép” và “làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức”. Các đối tượng này lợi dụng nghị định thư giữa Lào – Việt Nam để đưa xe Lào qua Việt Nam bằng hình thức tạm nhập song không tái xuất, sau đó làm giả hồ sơ để hợp thức hóa xe Lào thành xe Việt Nam nhằm mục đích trốn thuế.
Một số chuyên gia cho rằng, tình trạng này không chỉ liên quan đến việc trốn thuế mà còn tiềm ẩn những rủi ro về an toàn giao thông và môi trường. Đồng thời, tình trạng này cũng làm thất thu ngân sách nhà nước và ảnh hưởng đến hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh ô tô hợp pháp.
Để giải quyết tình trạng này, các cơ quan chức năng cần tăng cường phối hợp trong việc quản lý, giám sát và xử lý các trường hợp tạm nhập tái xuất. Đồng thời, cần có những giải pháp nhằm ngăn chặn tình trạng hợp thức hóa xe tạm nhập trái phép.
Một số ý kiến khác cho rằng cần xem xét sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật liên quan đến tạm nhập tái xuất để hạn chế những tồn tại, bất cập. Song song với đó là tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền để người dân và doanh nghiệp hiểu rõ quy định pháp luật, tránh những hệ lụy không mong muốn.
