Ở Việt Nam, vấn đề nhiễm giun sán từ thực phẩm đang trở thành một mối quan ngại đáng kể. Theo các thống kê từ Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương, khoảng 33 triệu người dân Việt Nam đang nằm trong nhóm có nguy cơ cao nhiễm giun sán. Tỷ lệ mắc bệnh này dao động từ 20% đến 50% tùy theo khu vực, cho thấy sự phổ biến của vấn đề này. Đặc biệt, thói quen ăn gỏi cá, thịt sống, nội tạng động vật hoặc thực phẩm chưa nấu chín kỹ là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này.
Nhiễm giun sán từ thực phẩm không chỉ là một vấn đề sức khỏe đơn thuần mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng nếu không được chú ý đúng cách. Một số loại thực phẩm thường gặp mà chúng ta tiêu thụ hàng ngày có thể chứa nguy cơ cao nhiễm giun sán và ký sinh trùng. Gan và mật động vật, lòng, phá lấu, tiết canh và máu sống, cá nước ngọt sống, thịt heo, bò tái, cua, tôm sống hoặc chưa nấu kỹ, thịt heo rừng hoặc thú hoang dã là những thực phẩm cần được quan tâm đặc biệt.
Biểu hiện ban đầu khi nhiễm ký sinh trùng có thể rất giống với các bệnh thông thường, khiến nhiều người chủ quan và bỏ qua. Buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, sốt nhẹ, ngứa, mệt mỏi và chán ăn kéo dài là những dấu hiệu thường gặp. Tuy nhiên, trong những trường hợp nặng hơn, giun sán có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như tắc ruột hoặc viêm não.
Khi nghi ngờ bản thân hoặc người thân đã ăn phải thực phẩm nhiễm sán, điều quan trọng là giữ bình tĩnh và theo dõi kỹ các biểu hiện của cơ thể trong vòng 24-72 giờ. Đến cơ sở y tế để làm xét nghiệm phân, máu tìm ký sinh trùng là bước tiếp theo cần thực hiện. Lưu ý quan trọng là không tự ý dùng thuốc khi chưa xác định rõ loại ký sinh trùng, vì mỗi loại giun sán cần một phác đồ điều trị khác nhau.
Để phòng ngừa các bệnh từ thực phẩm, bao gồm cả nguy cơ nhiễm ký sinh trùng, việc tuân thủ các nguyên tắc an toàn vệ sinh thực phẩm là vô cùng quan trọng. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đề ra 5 nguyên tắc cơ bản: giữ vệ sinh sạch sẽ, tách riêng thực phẩm sống và chín, nấu chín kỹ thức ăn, giữ thực phẩm ở nhiệt độ an toàn, và sử dụng nguyên liệu và nước an toàn.
Nâng cao ý thức về an toàn vệ sinh thực phẩm và tuân thủ các nguyên tắc trên chính là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ bản thân và gia đình trước các mối nguy hiểm tiềm ẩn từ giun sán và ký sinh trùng. Sự thay đổi trong thói quen ăn uống và sinh hoạt sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và đảm bảo một sức khỏe tốt cho cộng đồng.
